M a t e n

Voor de Franse invloed onder Napoleon bestond er in ons land geen maat die overal exact hetzelfde was. Wat we al eerder zagen bij de keuren van tin deed zich ook voor bij maten. Elke stad en elke regio had zijn eigen invloedsfeer en kon zijn eigen maten voeren.Uit deze tijd stammen benamingen als o.a. takekan, mengelkan en de pint.

Onder de Franse invloed wordt het metrische stelsel ingevoerd. Iets wat later een groot voordeel bleek te zijn werd echter in die tijd nog niet direct in praktijk gebracht. Men had er tijd voor nodig om aan de nieuwe maten te wennen en om over te schakelen. Onder koning Willem 1 werd in 1816 een wet van kracht waarin het gebruik van van deze standaard maatvoering officiel werd geregeld. Het officiel gebruik op alle niveau's werd pas verplicht in 1830.

Voor vloeistoffen werd nu de liter voortaan de standaard maat. De officiele tinnen maatkannen zijn dus na deze tijd de liter kannen en daarvan afgeleide maten. Er bestonden voorschriften voor de vorm en de afmetingen waaronder ook de wanddikte. Het waren gebruiksvoorwerpen en het mocht niet zo zijn dat er te makkelijk een deuk in kon komen waardoor de inhoud niet meer klopte. Een complete reeks tinnen maatkannen volgens het metrische stelsel bestaat uit 8 stuks t.w.:
- de 2 liter      of  dubbele Nederlandse kan,
- de 1 liter      of  Nederlandse kan,
- de ½ liter      of  halve Nederlandse kan,
- de 2 deciliter  of  dubbele Nederlands maatje,
- de 1 deciliter  of  Nederlands maatje,
- de ½ deciliter  of  Nederlands halve maatje,
- de 2 centiliter of  dubbele Nederlandse vingerhoed,
- de 1 centiliter of  Nederlandse vingerhoed.
De afbeelding hieronder is van een serie maten die is gemaakt door Bram den Brouwer van het Historich Museum Rotterdam. Deze maten voldoen volledig aan de wettelijke eisen. Zij zijn aleen nooit ter keuring aangeboden en daardoor niet voorzien van ijkmerken.

2 Liter maat
VORIGE PAGINA   Home